68. canlıların suyun təkrar-təkrar buxarlanması ilə əmələ gəlməsi. əvvəllər sizin də bildiyiniz kimi bizdə televiziyada bütün bədii və sənədli filmlər rus dilində idi. ya da mən baxanda deyəsən artıq tərcümə edilmişdi sadəcə mən uşaq idim deyə tam anlamamışdım. nəysə deməli tez-tez liderdə discovery chanel-dan seçmə filmlər verirdilər. bunların birində yer üzündə həyatın yaranması haqda müxtəlif fərziyələrdən danışılırdı. səhnə indi qırıq-qırıq yadımdadı, bir avropalı manıs, əlində kolba və içində şəffaf maye tutub bunun təkrar-təkrar buxarlandırılmasından ya da bənzəri bir mövzudan danışırdı. çox güman ki, yer kürəsinin ilkin dövründəki şərtlərdə qeyri üzvi maddələrdən üzvi maddələrin yaranmasının mümkün olduğundan, laboratoriyada təkrarlana bildiyindən danışırdı. əlindəki kolbada isə hər-hansı xüsusi qeyri-üzvi məhlul var idi ki, onun köməyi ilə yəqin üzvi maddələri almağı sübut etmək istəyirdi. mənsə elə başa düşmüşdüm ki, çirkli suyun dəfələrlə buxarlanmasından sonra canlılar əmələ gəlir. bunu hətta o vaxtkı hamamımızdakı xırda qurdlarla izah edirdim. bu qurdlar qara rəngli, başqa heçyerdə görmədiyim qurdlar idi. həmişə metlaxın üstündə nəm yerdə əmələ gəlirdilər. təxmin edirdim ki, bu bölgə biz çiməndə nəmlənir, sonra buxarlanıb quruyur. ikinci dəfə nəm dəyməsi isə bu qurdları əmələ gətirir. bu qurdların bizim hamamıza məxsus qeyri-adi canlılar olduğunu düşünürdüm. bu barədə ilk dəfə məhlə uşağıma danışmışdım. bu uşaq da mənim kimi sakit və maraqlanan uşaq idi və söhbətimiz tuturdu, yəni ikimiz də qarşılıqlı dünyanın sirlərindən basıb bağlıyırdıq. buna dedim ki, bəs canlıların əmələ gəlməsi bu cür olur, hətta bizim hamamda da bunun şahidi olmuşam. bu dəfə rəhim mənə inanmadı. dedi ki, o qədər də sadə olmaz. şiddətlə dirəşdim ki, axı bizim hamamda bunu müşahidə eləmişəm. amma inandıra bilmədim manısı. evdə ən-ənəvi tərli paltar dəyişdirmə mərasimində anama rəhimlə söhbətimizdən danışdım. anam gülüb, "ay qatıq, o qurdlar bizim hamamdakı natəmizliyə görə ordadılar, bizi biabır eləmisən" dedi. mən anama nə qədər televizorda gördüyüm şeylər barədə danışdımsa, arvad inanmadı, gülümsədi keçdi. dəqiq bilmirəm, amma məncə 4-5 il bu söhbətə inanmışam. nəhayət bu barədə düşüncələrimin yerini "xırda canlılar və onların yumurtaları havada hər yerdədir, bizim hamama da düşə bilərdilər" düşüncələri aldı.
sonra maşınların hərəkət etməsi barədə də öz fərziyəm var idi. amma bu tamamilə öz beynimin basıb bağlaması idi, heç yerdən götürməmişdim. fikirləşirdim ki, benzinin yandırılması ilə çıxan sürətli qazlar maşının içində bir pəri hərəkətə gətirir. bu hərəkət təkərlərə ötürülür və maşın hərəkət edir. yaxşı, basıb bağlamıyıb, o vaxtı yanma zamanı yüksək enerjili qazların çıxdığını təsəvvür edə bilməzdim, ancaq qaz qaynağında və ya raket mühərrikində gördüklərimə görə alovun itələyici qüvvəsi olduğunu düşünürdüm. hələ bir sxemini də çəkmişdim. sxem dediyim, kvadrad maşın şəklindən, benzin çənindən ön təkərlərə qədər gələn turbadan, və qaz pedalından bu turbanın sonuna kimi gələn naqildən ibarət idi. amma pəri və pərin hərəkətinin təkərə ötürülməsini təsəvvür edə bilmirdim deyə o hissəni çəkməmişdim. sxemi atama göstərəndə gülmüşdü, "qəşəngdi amma düz deyil demişdi". amma zalım, düzgününü başa salmadı. silindirli daxili yanma mühərriklərini bir də 2-3-cü siniflərdə görə bilmişdim deyəsən.